Staat concentratie onder druk?

Staat concentratie onder druk?

FILOSOFISCH ELFTAL — Coach Marco Borsato, in een peptalk tegen deelnemers aan The Voice of Holland: 'Jullie moeten eerder opstaan. Ik zie jullie veel te laat online komen.' Online zijn is dus synoniem geworden voor wakker zijn. Ik kan het niet wetenschappelijk...

De verzwegen visie van Rutte II

De verzwegen visie van Rutte II

FILOSOFISCH ELFTAL — Het enige principe dat het kabinet-Rutte II van meet af aan heeft uitgedragen, past op een Hollands wandtegeltje.   Je moet elkaar iets gunnen. De leden van dit team staan zich erop voor dat ze zich niet hebben verloren in pogingen om tot één...

De Obama van toen, nu

De Obama van toen, nu

Deze week zond de VPRO een unieke documentaire uit over de presidentscampagne van Barack Obama - de eerste wel te verstaan, die bloedstollende, verslavend meeslepende, onvergetelijke race van 2008. Het kwam denk ik niet in de laatste plaats door het moment van...

Is vis noodzakelijk?

Is vis noodzakelijk?

FILOSOFISCH ELFTAL — Trouws Duurzame 100, deze week verschenen, staat weer vol met slimme en inventieve mannen en vrouwen die duurzaamheid in de praktijk weten te brengen, meestal zonder veel steun van de politiek. Maar draait het bij het begrip 'duurzaamheid' wel...

Veiligheid is óók emotie

Veiligheid is óók emotie

FILOSOFISCH ELFTAL — Een nieuw kabinet kan volgens de kersverse Nijmeegse hoogleraar Besturen van Veiligheid, Ira Helsloot, miljarden besparen op absurde veiligheidsmaatregelen. De overheid gaat burgers bijvoorbeeld beschermen tegen de straling van...

‘Moraal verdraagt geen nuance’

‘Moraal verdraagt geen nuance’

FILOSOFISCH ELFTAL — Beesten zijn extra fijn om je mee te engageren, omdat dieren per definitie onschuldig zijn. Zo hoef je nooit vuile handen te maken. Er is geen risico dat je ineens extremistische dolfijnen blijkt te steunen.  De situatie in Syrië verslechtert,...

Spaties en bedreigde rijks_musea

Spaties en bedreigde rijks_musea

Natuurlijk gun ik het Rijksmuseum elke dag een scoop. Iedereen die zichzelf met Jan Wolkers zaliger een museumrat noemt, verheugt zich op de dag dat er weer als nooit tevoren gedwaald kan worden in Cuypers' kathedraal, en wat is er leuker dan een beetje voorpret? De...

Wees zuinig op je tijd – recensie filosofie

Wees zuinig op je tijd – recensie filosofie

Seneca: ‘De lengte van het leven’, vertaling en nawoord Vincent Hunink. Athenaeum – Polak & Van Gennep; ISBN 9789025369576; 79 pagina’s; € 9,95 De schrijver: Lucius Annaeus Seneca (4 voor Chr. – 65 na Chr.) is een van de belangrijkste Romeinse filosofen. Hij werd...

Mag je meerdere thuislanden hebben?

Mag je meerdere thuislanden hebben?

FILOSOFISCH ELFTAL — Ja natuurlijk mag dat, zou ik denken. Ieder mens heeft minstens twee families (die van zijn vader en zijn moeder). Veel mensen hebben iets vergelijkbaars met een land van herkomst of oorsprong en een land waarmee op een andere manier een...

Hoe Kubrick droomt van Napoleon

Hoe Kubrick droomt van Napoleon

Zie hier het hoogtepunt van Stanley Kubrick: The Exhibition in Eye Amsterdam. En dat bedoel ik niet cynisch. Props, decors, ontwerpschetsen, scripts - allemaal best bijzonder om te zien. Maar uiteindelijk zijn al die artefacten opgegaan in de films, waarvan fragmenten...

Rousseau voor de klas

Rousseau voor de klas

De Amsterdamse filosofiedocent Yoram Stein vindt de kersverse lesbrief over Jean-Jaques Rousseau 'nogal braaf'. Het gestencilde blaadje vat het leven en werk van de 300 jaar geleden geboren denker in acht kantjes samen. Maar wel gekuist. "Rousseau was een...

Trots op Oranje; of we willen of niet

Trots op Oranje; of we willen of niet

FILOSOFISCH ELFTAL — Trots? Eerst maar eens afwachten hoe ze spelen, hoor ik u denken. Gek genoeg maakt dat volgens filosoof Paul van Tongeren helemaal niet zoveel uit. Onze trots mag dan snel vervlogen zijn als Oranje eruitvliegt, maar de teleurstelling, woede of...

Martha Nussbaum: ‘Nu ben ik eindelijk een nuttige burger’

Martha Nussbaum: ‘Nu ben ik eindelijk een nuttige burger’

Ze is een van 's werelds invloedrijkste politieke denkers: Martha Nussbaum. De Amerikaanse vertelt waarom economische groei overschat wordt - en waarom Barack Obama haar niet belt. Haar Nederlandse uitgever is mild voor haar, zegt Martha Nussbaum in een zitkamer in...

Facebook is de nachtmerrie van Foucault

Op verzoek van lezers heb ik geprobeerd om de spelers van Trouws Filosofisch Elftal iets positiefs te ontlokken over Facebook. Dat viel niet echt mee. Het lijkt wel alsof je vanzelf in negatieve analyses verzandt als je serieus gaat nadenken over het sociale netwerk....

Wie schrijft die blijft. Behalve als de inkt vraatzuchtig wordt

Wie schrijft die blijft. Behalve als de inkt vraatzuchtig wordt

Inktvraat. Ik had er nog nooit van gehoord, maar onlangs heb ik het beest in de ogen mogen kijken. Ik was voor een reportage te gast in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag (naast Centraal Station, als je in die regionen een keer wat tijd te doden hebt - ga...

Was castratie ooit minder erg?

Was castratie ooit minder erg?

FILOSOFISCH ELFTAL — Castratie is de laatste verbijsterende toevoeging aan het dossier 'misbruik in de rooms-katholieke kerk', een doos van Pandora vol onaangename verrassingen. In de Tweede Kamer gaan stemmen op om seksueel misbruik door geestelijken nader te laten...

Filosofisch Elftal live, de Filosofienacht en Coen Simon

Filosofisch Elftal live, de Filosofienacht en Coen Simon

Zo, dat was een geslaagd experiment, FILOSOFISCH ELFTAL LIVE, tijdens de Filosofienacht in Felix Meritis! Toen ik met de vijf deelnemende filosofen en kleinkunstenaar Thijs Maas aankwam, was ons zaaltje al zo vol dat er enige overredingskracht nodig was voordat men...

Waarom haat je me, ik heb je toch niet geholpen?

Terwijl landen als België en Engeland voor het eerst gaan proberen om de VN-norm voor ontwikkelingshulp te halen (0,7 procent van het nationaal inkomen), gaat Nederland misschien juist voor het eerst onder de norm duiken. Zou dat erg zijn? Is het onze morele plicht om...

Damien Hirst: kunst = geld

Damien Hirst: kunst = geld

FILOSOFISCH ELFTAL — Het beeld is wel het laatste waar je het over gaat hebben. Als Damien Hirst ter sprake komt, kan je er vergif op innemen dat het binnen een minuut over geld gaat. Of je nou wil zeggen dat hij ondanks zijn geschatte vermogen van meer dan 200...

De ziel volgens Levinas

De ziel volgens Levinas

De Maand van de Filosofie staat dit jaar in het teken van de ziel. Tot verrassing van vertaler Theo de Boer dook de ziel ook op in het werk van de Franse filosoof Emmanuel Levinas. Lees hier mijn interview met hem in Trouw.

Breivik en Wilders in gesprek

Zondag mocht ik de filosofen Marli Huijer en Ger Groot meenemen naar theater. Niet naar een gezellige komedie, maar naar de door Theodor Holman geschreven dialoog tussen Geert Wilders en Anders Breivik. Hoewel het uitgangspunt van de voorstelling spannend is, vond ik...

Grote schoonmaak in je hoofd

De lente is begonnen: tijd voor de grote schoonmaak. Bij het begin van een vorige lente vroeg ik aan de filosofen René Gude en Paul van Tongeren of het mogelijk is om naast je huis ook je hoofd op te ruimen. Want wat heb je aan een opgeruimd huis als je kampt met...

Solidair zijn met de comazuiper

Het aantal zogenaamde ‘comazuipers’ is de afgelopen vier jaar verdubbeld. Moet de samenleving de kosten dragen van mensen die zichzelf doelbewust het ziekenhuis in helpen? Filosofisch Elftal-spelers Frank Ankersmit en Ger Groot zijn het er niet over eens. Herre...

De gemeente en de gemeenschap

De gemeente en de gemeenschap

Krakers zijn profiteurs die gebouwen inpikken en vernielen. Klopt dat wel altijd? In de zomer van 2011 schreef ik voor Trouw een reportage over de kraak van een voormalig dierenasiel in Amsterdam Oost. De redenering van de krakers was: als de gemeente in zee gaat met...

Werken met het spuug van Nietzsche

Werken met het spuug van Nietzsche

Hoe gaat een schilder een filosoof te lijf? Door zich vol te zuigen met diens gedachten, tot de verzadiging, of nog verder, tot voorbij de grens van de walging. En dan, als de gedachten inwendig broeien en kolken, als de energie geen kant meer op kan, komt alles weer...

In de huid van Hitler

In de huid van Hitler

Acteur Helmert Woudenberg, zoon van nsb’ers, werkt aan Übermensch, een solovoorstelling over Adolf Hitler. Door de dictator los te zingen uit zijn tijd, maakt hij hem zowel universeel als uiterst actueel. Voor Trouw volgde ik de acteur tijdens één van zijn eerste...

Robbert Dijkgraaf: ‘Zorgelijk, die blikvernauwing’

Robbert Dijkgraaf: ‘Zorgelijk, die blikvernauwing’

Theoretisch fysicus Robbert Dijkgraaf formuleert in een interview in Trouw drie paradoxen over wetenschap, kunst en techniek. Vakgebieden die in zijn ogen ten onrechte als gescheiden werelden worden gezien. Een paradox is volgens Van Dale een uitspraak die niet...

‘De ziel is wegsnijdbaar, desnoods in plakjes’

‘De ziel is wegsnijdbaar, desnoods in plakjes’

Interview met arts en filosoof Bert Keizer over hersenchirurgie. Zelfs voor iemand met een nuchtere inborst, was het een ontnuchterende ervaring. Bert Keizer liep mee met hersenchirurgen en schreef er een boek over. Een fascinerende blik in een wereld waar je liever...

‘De ware optimist is een zwartkijker’

‘De ware optimist is een zwartkijker’

Filosoof René Gude (52) over kanker, realisme en optimisme. Dit was in januari 2010 het eerste interview waarin hij, na lang aarzelen, over zijn ziekte sprak. René Gude, directeur van de Internationale School voor Wijsbegeerte te Leusden, oud-hoofdredacteur van...

Op zoek naar het hogere in de lage landen

Op zoek naar het hogere in de lage landen

In 2005 en 2006 schreef ik voor Trouw reportages in de serie 'De God van Nederland', waarin ik met een groepje collega-journalisten en fotografen een beeld probeerde te geven van het alledaagse christendom in Nederland. De reportages zijn terug te lezen in dit boek,...